2023 देखि, विश्वव्यापी व्यापार बजारले गम्भीर चुनौतीको सामना गरेको छ। विश्वका प्रमुख अर्थतन्त्रहरूको वैदेशिक व्यापार सामान्यतया घटेको छ, जसले विश्वव्यापी आर्थिक वृद्धिमा ठूलो दबाब दिएको छ। तर, यस प्रतिकूल अन्तर्राष्ट्रिय आर्थिक परिवेशमा चीनको वैदेशिक व्यापार निरन्तर बढ्दै गएको छ, जसले बलियो लचिलोपन र जीवन्तता देखाएको छ।
सर्वप्रथम, चीनको वैदेशिक व्यापारको समग्र अवस्थालाई हेरौं। भन्सार तथ्याङ्कका अनुसार सन् २०२३ को पहिलो त्रैमासिकमा चीनको वस्तु आयात र निर्यातको कुल मूल्य ९.४७ ट्रिलियन युआन पुगेको छ, जुन एक वर्षको तुलनामा १३.४ प्रतिशतले बढेको छ। तीमध्ये, निर्यातको कुल मूल्य RMB 5.65 ट्रिलियन पुगेको छ, जुन वर्षमा 23.8% बढेको छ; आयातको कुल मूल्य RMB 3.82 ट्रिलियन पुगेको छ, जुन वार्षिक रूपमा 1.6% माथि छ। यी तथ्याङ्कहरूले गम्भीर विश्वव्यापी आर्थिक अवस्थाका बाबजुद चीनको वैदेशिक व्यापारले स्थिर वृद्धिको प्रवृत्ति कायम राखेको देखाउँछ।
2023 देखि, विश्वव्यापी व्यापार बजारले गम्भीर चुनौतीको सामना गरेको छ। विश्वका प्रमुख अर्थतन्त्रहरूको वैदेशिक व्यापार सामान्यतया घटेको छ, जसले विश्वव्यापी आर्थिक वृद्धिमा ठूलो दबाब दिएको छ। तर, यस प्रतिकूल अन्तर्राष्ट्रिय आर्थिक परिवेशमा चीनको वैदेशिक व्यापार निरन्तर बढ्दै गएको छ, जसले बलियो लचिलोपन र जीवन्तता देखाएको छ। सर्वप्रथम, चीनको वैदेशिक व्यापारको समग्र अवस्थालाई हेरौं। भन्सार तथ्याङ्कका अनुसार सन् २०२३ को पहिलो त्रैमासिकमा चीनको वस्तुको आयात र निर्यातको कुल मूल्य ९.४७ ट्रिलियन युआन पुगेको छ, जुन एक वर्षको तुलनामा १३.४ प्रतिशतले बढेको छ। तीमध्ये, निर्यातको कुल मूल्य RMB 5.65 ट्रिलियन पुगेको छ, जुन वर्षमा 23.8% बढेको छ; आयातको कुल मूल्य RMB 3.82 ट्रिलियन पुगेको छ, जुन वार्षिक रूपमा 1.6% माथि छ। यी तथ्याङ्कहरूले गम्भीर विश्वव्यापी आर्थिक अवस्थाका बाबजुद चीनको वैदेशिक व्यापारले स्थिर वृद्धिको प्रवृत्ति कायम राखेको देखाउँछ।
त्यसोभए विश्व बजारको वातावरणमा चीनको वैदेशिक व्यापार कसरी निरन्तर बढ्न सकेको छ ? मेरो विचारमा, यो चिनियाँ सरकारले लिइएका सक्रिय नीति उपायहरूको श्रृंखलासँग जोडिएको छ।
पहिलो, ‘बेल्ट एण्ड रोड’ निर्माणका लागि चिनियाँ सरकारले सहयोग बढाएको छ। मार्गमा रहेका देशहरूसँगको सहकार्यलाई सुदृढ गर्दै पूर्वाधार निर्माण र कनेक्टिभिटीलाई प्रवर्द्धन गरेर चीनको वैदेशिक व्यापारको लागि व्यापक विकास स्थान प्रदान गरेको छ। साथै, चीनले पाइलट फ्री ट्रेड जोन र हाइनान फ्री ट्रेड पोर्टको निर्माणलाई पनि सक्रिय रूपमा प्रवर्द्धन गरिरहेको छ जसले विदेशी व्यापार उद्यमहरूलाई थप नीतिगत समर्थन र सुविधाजनक सर्तहरू प्रदान गर्दछ।
दोस्रो, चिनियाँ सरकारले वैदेशिक व्यापारको विकासलाई प्रवर्द्धन गर्न विभिन्न उपायहरू अपनाएको छ। उदाहरणका लागि, यसले साना र मझौला उद्यमहरू (SMEs) को लागि समर्थन बढाएको छ, प्राविधिक नवाचार र उद्यमहरूको रूपान्तरण र स्तरवृद्धिलाई बढावा दिएको छ, र उत्पादनको गुणस्तर र प्रतिस्पर्धात्मकतामा सुधार गरेको छ। साथै, चीनले अन्तर्राष्ट्रिय व्यापार व्यवस्था र स्थायित्व कायम गर्न बहुपक्षीय व्यापार प्रणालीको निर्माणमा सक्रिय सहभागिता जनाएको छ।
अन्तमा, म विश्वास गर्छु कि चीनको वैदेशिक व्यापारको स्थिर वृद्धि पनि चीनको बजार सम्भावना र औद्योगिक पुनर्संरचनासँग सम्बन्धित छ। चीनको अर्थतन्त्रको तीव्र विकास र जनताको जीवनस्तरमा सुधार हुँदै गएकोले सबै प्रकारका वस्तुहरूको आन्तरिक बजारको माग बढ्दै गएको छ, जसले चीनको वैदेशिक व्यापारलाई थप अवसर र प्रोत्साहन प्रदान गरिरहेको छ। साथै, चीनले पनि सक्रिय रूपमा औद्योगिक पुनर्संरचना र स्तरोन्नतिलाई बढावा दिइरहेको छ र उच्च मूल्य अभिवृद्धि उद्योगहरूको समर्थन र खेतीलाई बलियो बनाएको छ, जसले गर्दा आफ्नो वैदेशिक व्यापारको गुणस्तर र दक्षतामा सुधार भएको छ।
समग्रमा, सन् २०२३ यता चीनको वैदेशिक व्यापारको कार्यसम्पादनले प्रवृतिलाई बलियो बनाउने र निरन्तर बढ्दै गएको भन्न सकिन्छ। यसले चीनको अर्थतन्त्रको बल र लचिलोपनलाई मात्र प्रकाश पारेको छैन, तर विश्व व्यापारको स्थिरता र विकासमा नयाँ गति पनि इन्जेक्ट गरेको छ। एक अर्थशास्त्रीको हैसियतले चीनको वैदेशिक व्यापारको स्थिर बृद्धिको लागि चिनियाँ सरकारको सक्रिय नीति उपाय, बजारको माग र औद्योगिक पुनर्संरचना महत्वपूर्ण कारणहरू हुन् भन्ने मेरो विश्वास छ। साथै, हामीले यो पनि हेर्नुपर्दछ कि विश्व व्यापार स्थिति अझै गम्भीर छ, र हामीले व्यापार सन्तुलन र विकासलाई प्रवर्द्धन गर्न सबै देशहरू मिलेर काम गर्न आवश्यक छ।